Antonie van Leeuwenhoek. Wat betekent hij voor u? (2)
Door: Frank DeclerckIn de reeks “te weinig bekende” wetenschappers in Belgi? komt vandaag een Nederlander aan de beurt: Antonie van Leeuwenhoek (1632-1732). Deze crack hielp het waanbeeld dat insecten en mieren ontstonden uit “het niets” uit de wereld, loste de vraag op waarom bloed rood is en lag, net als Jan Baptist van Helmont, aan de basis van diverse wetenschappen zoals de bacteriologie en ziektebestrijding (microbiologie).
In tegenstelling tot de meeste van zijn wetenschappelijke leeftijdsgenoten was Antonie helemaal niet van rijke komaf. Oorspronkelijk was hij een eenvoudige lakenhandelaar om later een beter betaalde baan te hebben bij het gerechtshof van Delft. Hierdoor had hij het wat beter en vooral meer vrije tijd om zijn hobby uit te oefenen.? Daar hij niet gestudeerd had, schreef hij zijn bevindingen niet in het gebruikelijke Latijn maar in het Nederlands. Vandaar wellicht een verklaring waarom deze man niet naar waarde werd geschat.
Wat voor genialiteit had deze man dan? Hij specialiseerde zich in lenzen. Hij had als lakenhandelaar kennis gemaakt met lenzen die tot driemaal konden vergroten. Wellicht heeft hij duizenden en duizenden lenzen gemaakt zodat hij voorwerpen tot wel 300X kon vergroten, wat 100x beter was dan de bestaande lenzen. Hij ontwierp systemen om zodoende hele kleine zaken te bestuderen. Dit systeem is wat wij nu kennen als een microscoop, waar hij er ongeveer 250 van gemaakt zou hebben. Men vermoedt dat hij nog een extra techniek aan zijn microscopen toevoegde, maar doordat hij op zijn ??ntje werkte en zijn methodes verborg, heeft men nog altijd niet achterhaald hoe hij het juist deed.
Met zijn microscoop ontdekte hij achtereenvolgens de protozoa, ??ncellige piepkleine minidiertjes, bacteri?n en spermatozoa. Het verhaal van de spermatozoa gaat als volgt: Zijn tijdgenoot Stephen Hamm gaf hem in 1677 een monster menselijk zaad. Hierin ontdekte hij? spermatozoa die hij ook vond in het zaad van kikkers, insecten en andere dieren.
Hij ontdekte verder de rode bloedcellen die leidde tot het ontrafelen van onze bloedsomloop. Hij maakte komaf van de algemeen aanvaardde gedachte van ‘generatio spontanea’ of het spontaan ontstaan van insecten en mieren. Met zijn microscoop bewees hij dat deze kleine organismen uit piepkleine eitjes werden geboren. Alweer een enorme misvatting en onwetendheid die uit de weg was geruimd. Zijn andere ontdekkingen van protozoa en bacteri?n leidden tot de vondst van malaria en behandelingen van ziektes zoals cholera en tetanus. Geef toe deze verwezenlijkingen zijn niet min.
Diverse originele microscopen zijn nog altijd te zien in het volgend museum: http://www.museumboerhaave.nl/. Van Leeuwenhoek eindigde trouwens op de vierde plaats als grootste Nederlander ver voor Cruyff, Rembrandt en Van Gogh.
Gepubliceerd: 20 september 2010 in Geschiedenis, Wetenschap & Technologie.
Reacties
13 reacties.
Reactie door J.Hommeles - 21 september 2010 om 09:40
Er is o.a. ook ’n ruimtesonde naar hem vernoemd.
Reactie door Frank Declerck - 21 september 2010 om 12:41
Toch raar dat deze persoon zo goed als niet gekend is in Belgi?, terwijl hij in Nederland bijna grootste Nederlander aller tijden was. Het wordt trouwens tijd dat deze verkiezing in Nederland opnieuw gedaan wordt. Ik heb de grootste twijfel dat Pim Fortuyn het opnieuw zou halen.
1. Pim Fortuyn (politicus)
2. Willem van Oranje (Vader des Vaderlands)
3. Willem Drees (premier in vier naoorlogse kabinetten)
4. Antoni van Leeuwenhoek (baanbrekend cel- en microbioloog met microscoop)
5. Desiderius Erasmus (filosoof, humanist)
6. Johan Cruijff (een van ’s werelds grootste voetballers en coaches)
7. Michiel de Ruyter (Nederlands admiraal, groot zeeheld)
8. Anne Frank (Joods meisje, omgekomen in Tweede wereldoorlog; formeel geen Nederlandse)
9. Rembrandt van Rijn (schilder)
10. Vincent van Gogh (schilder)
Reactie door Luc lcdnlf - 21 september 2010 om 13:44
Pim Fortuyn kan volgens mij enkel letterlijk de grootste Nederlander zijn, niet figuurlijk.
Tijdens de oorlogen van Willem van Oranje stierf zowat 80% van de Nederlandse bevolking, zo heb ik mij laten wijsmaken. Naar huidige normen zou hij bijgevolg terecht staan voor het internationale strafhof van Den Haag voor genocide. Zou er zonder hem sprake geweest zijn van het huidige Nederland? Ik weet het niet en eerlijk gezegd, ik denk het niet. Hij zal dus wel zijn plaats in dit rijtje verdiend hebben.
Mij ontgaat de waarde van heel erg goed tegen een balletje te kunnen trappen en zich daar rijkelijk voor laten betalen. Pas op, er is niets mis met wat Johan Cruijff heeft gepresteerd, maar om daarvoor zo’n status te krijgen, lijkt mij van het goede te veel.
Ik vrees dat ik voor het eerst hoor van Willem Drees. Of hij in het lijstje thuishoor, naar mijn bescheiden mening of niet, durf ik niet te beoordelen.
Ook Antoni van Leeuwenhoek was tot op heden voor mij een illustere onbekende. Hij verdient zeker zijn plaats bij de grootste Nederlanders aller tijden.
Dit is een persoonlijke reflectie van een Vlaming. Mijn mening doet er dus niet echt toe.
Reactie door J.Hommeles - 21 september 2010 om 14:10
Willem Drees, de bedenker van de sociale zekerheid hoort al zeker in het rijtje thuis ! Wat Pim Fortuyn, ’n relnicht pur sang, op de eerste plaats doet is mij ’n raadsel. Cruijff verdient zijn plaats ; wie ter wereld kent die man niet. Persoonlijk ben ik ’n grote fan van hem. Zijn voetbal had iets van ballet. Michiel de Ruyter, Erasmus, Van Leeuwenhoek, Rembrandt en Van Gogh horen ook op het lijstje. Bij Anne Frank heb ik bedenkingen.
Reactie door Frank Declerck - 21 september 2010 om 14:58
JH,
Dat u Van Gogh bij de 10 grootste zet, daar ben ik nu eens niet verbaasd over 😉
Reactie door dorie - 21 september 2010 om 15:11
Voor mij is de grootste Nederlander Toon Hermans. Wat heb ik gelachen met die man.
Reactie door J.Hommeles - 21 september 2010 om 15:28
Dorie, ik vond Wim Sonneveld zeker zo goed, ja zelfs beter.
Reactie door J.Hommeles - 21 september 2010 om 15:32
Frank : tja dat was te denken h? ! Och over smaak valt niet te twisten ; zo vind ik b.v. Jan Van Eyck ’n v??l beter schilder dan Rubens en ook van Adriaen Brouwer ben ik ’n z??r grote fan.
Reactie door J.Hommeles - 21 september 2010 om 17:13
Sonneveld tegen z’n assistente Ina Van Faassen : ” ik zie je vaag Ina ” 😉
Reactie door Vincent - 21 september 2010 om 20:30
Ook voor mij was “Antonie” tot op vandaag een nobele onbekende. Op de Vlaamse middelbare scholen komt hij in de lessen alvast niet aan bod in tegenstelling tot bijvoorbeeld Newton …
Pingback door Wie van de drie….Wat betekent hij voor u? (3) update » www.CroesusForum.com – Croesus beurs- en beleggersforum - 26 mei 2011 om 18:11
[…] drie personen vullen het rijtje aan van Jan Baptist van Helmont en Antonie van Leeuwenhoek. Het zijn eveneens Belgen/Nederlanders die verdienen beroemd te zijn omwille van hun uitvindingen. […]
Reactie door Geert Muylaert - 20 september 2010 om 22:27
Is een onbekende voor mij ! Ik kan er dus helaas niets over vertellen. Maar dankzij het forum leer ik dus weer opnieuw iets bij.