Jan Baptist van Helmont: Wat betekent hij voor u? (1)
Door: Frank DeclerckHeel wat mensen? hebben het leven op aarde definitief veranderd. Door een ontdekking, door een manier van denken of door onderzoek. In tegenstelling tot astrologen die alleen maar onzin de wereld in sturen, hebben sommigen, niet altijd bekend, met bewijs in de hand de loop van de geschiedenis be?nvloed. Hier zitten ook Belgen en Nederlanders tussen.
Jan Baptist van Helmont is zo iemand. Als Brusselaar geboren in de zestiende eeuw, zat hij nog middenin de alchemisten. Net als hen sloeg hij, als aanhanger van de “steen der wijzen“, constant de bal mis, maar hij specialiseerde zich verder in de natuurelementen en studeerde af als dokter. Als lid van een steenrijke familie had hij zijn handen vrij om heel wat experimenten uit te voeren. Zijn ontdekkingen leidden uiteindelijk naar de echte wetenschappen als scheikunde, biologie en biochemie. Wellicht is het te wijten aan de vlaamse bescheidenheid dat deze man geen grotere status heeft verkregen.
Vele van de gangbare theorie?n in die tijd stamden nog af van Aristoteles. Van Helmont maakte komaf met de 4 elementen aarde, water, lucht en vuur. Hij ontdekte dat er meer was dan lucht,? namelijk dat er verschillende gassen bestonden. Zo is de naam “gas” ontstaan door de oudvlaamse uitspraak van het griekse “chaos”.
Beroemd is zijn experiment met een wilg, waarvan hij 5 jaar de groei volgde. Voor zijn ontdekking ging men ervan uit de groei van een boom? gewoon de omzetting was van aarde. Hij bewees dat een boom vooral uit water bestaat en slechts een heel klein beetje uit aardestoffen. Na vijf jaar was slechts 100 gram aarde verdwenen, terwijl er enorm veel water verbruikt werd. Alhoewel hij de fysieke agregatietoestand van gas ontdekte, had hij wel niet door dat er ook? koolstofdioxide uit de lucht werd opgenomen en omgezet in zuurstof.
Hij ontdekte tevens dat bij chemische reacties geen materie verloren ging, maar zich na de reactie slechts in een andere toestand bevond, alweer een enorme doorbraak. Uiteraard moest de kerk van zo iemand niet weten. Zijn laatste 23 jaar werd hij onder huisarrest geplaatst. De taak van de kerk in die tijd was nu ??nmaal de mensen dom houden.
Heel wat van deze ontdekkers lagen uiteindelijk aan de basis van veel huidige, grote beursgenoteerde bedrijven. In latere artikels zullen zij nog de revue passeren.
Gepubliceerd: 21 augustus 2010 in Geschiedenis, Wetenschap & Technologie.
Reacties
22 reacties.
Reactie door J.Hommeles - 21 augustus 2010 om 15:42
Wat betekent hij voor mij ? Tja, als je de eerste bent die onderkent dat er verschillende gassen zijn sta je natuurlijk wel ’n paar treden hoger op de trap dan b.v. de uitvinder van het warm water 😉
Reactie door Frank Declerck - 21 augustus 2010 om 16:13
Hommeles,
Het probleem met de uitvinder(s) van het warm water is dat ze nu nog leven of nog geboren moeten worden 😉
Reactie door Ing. R.J. Constans - 21 augustus 2010 om 18:25
Nou, het is duidelijk dat men hier niet in Jan Baptist ge?nteresseerd is. Als het over EEGC gaat, kan niets op dit forum ertegenop. Ik zou zeggen, Jan Baptist, we zullen zien over 100 jaar wie nog in de geschiedenisboekjes zal staan. Jij of EEGC?
Reactie door Ing. R.J. Constans - 21 augustus 2010 om 18:31
Ik vermoed toch dat Jan Baptist een Nederlander is. Hij heet toch niet voor niets VAN HELMONT. Ik woon niet zo erg ver van Helmond vandaan, zie je.
Reactie door Lou de Palingboer - 21 augustus 2010 om 18:38
Check it out ; hij is geboren in Vlaanderen en er ook gestorven.
Reactie door J.Hommeles - 21 augustus 2010 om 18:54
Ir Constans : er worden in dat postje ook g??n vragen gesteld h? . Het is gewoon ’n verhaaltje over iemand waarover de meesten onder ons nog niet hebben gehoord. Dus gewoon leuk om te weten !
Reactie door J.Hommeles - 21 augustus 2010 om 18:58
Eegc over 100 jaar in de geschiedenisboeken ? Denkelijk niet. Binnen ’n v??l kortere tijdsduur dan 100 jaar zal men denken dat Eegc de ??n of andere instelling was van de Europese Unie.
Reactie door Vincent - 21 augustus 2010 om 19:23
Voor mij was dit tot op vandaag ook een “nobele onbekende”. Het is duidelijk dat hij meerdere belangrijke ONTDEKKINGEN heeft gedaan, maar heeft hij ook dingen UITGEVONDEN die het leven vergemakkelijken … ?
Reactie door J.Hommeles - 21 augustus 2010 om 19:27
Denkelijk wel ivm met het gas ?
Reactie door Vincent - 21 augustus 2010 om 19:30
Misschien is hij wel de uitvinder van de fameuze flaregas technologie waarvan Malcolm Bendall nu over de rechten beschikt 😉 ?
Reactie door Geert Muylaert - 21 augustus 2010 om 19:42
Aangezien ik hem niet ken (ik heb dat trouwens onmiddellijk gepost) kan ik er ook niets zinnigs over zeggen of vragen. Alleen al daarom is het forum een meerwaarde als er zaken aan bod komen die voorheen totaal onbekend zijn. Men kan immers niet alles weten …
Dus ik wacht vol ongeduld op hetgeen wat ongetwijfeld gaat volgen !
Reactie door J.Hommeles - 21 augustus 2010 om 19:46
Die Flare gas technology is m.i. letterlijk en figuurlijk ’n scheet in ’n fles 😉
Reactie door Frank Declerck - 21 augustus 2010 om 19:47
Vincent,
Mede door zijn experimenten en inzichten, zijn de wetenschappen scheikunde, biologie, biochemie, enz. kunnen evolueren. Deze wetenschappen hebben uiteindelijk geleid tot de meeste gebruiksvoorwerpen van vandaag. Zo is ook de ganse farmaceutische industrie kunnen groeien. Dus ieder specifiek pilletje gaat terug tot zijn ontdekkingen. Dit is natuurlijk niet allemaal alleen zijn verdienste, maar het mag duidelijk zijn: Hij heeft de wereld veranderd en is van enorme betekenis voor ieder mens die na hem geleefd heeft. De wetenschap was voor hem 1500 jaar onbestaande (sedert de grieken). Waarom hij onbekend is, heeft volgens mij 2 redenen:
-Hij heeft ook veel dwaze dingen beweerd (alchemist)
-Zijn vete met de kerk hebben hem monddood gemaakt. Niet vergeten dat vele wetenschappelijke boeken onder de controle van de kerk stonden.
Reactie door Geert Muylaert - 21 augustus 2010 om 19:53
Vooral aan die zogenaamde “dwaze dingen” genre “steen der wijzen” wil ik toch voorbehoud maken en dit niet per definitie klasseren als nonsens.
Reactie door Vincent - 22 augustus 2010 om 10:41
Bedankt voor de uitleg, Frank. Dat is dan nog eens het bewijs dat uitvindingen meestal niet aan ??n enkele persoon toe te schrijven zijn. Tenslotte moet iedereen ergens “de mosterd” gaan halen !
Pingback door Antonie van Leeuwenhoek. Wat betekent hij voor u? (2) » www.CroesusForum.com – Croesus beurs- en beleggersforum - 20 september 2010 om 19:38
[…] uit “het niets” uit de wereld, loste de vraag op waarom bloed rood is en lag, net als Jan Baptist van Helmont, aan de basis van diverse wetenschappen zoals de bacteriologie en ziektebestrijding […]
Pingback door Wie van de drie….Wat betekent hij voor u? (3) » www.CroesusForum.com – Croesus beurs- en beleggersforum - 26 mei 2011 om 18:10
[…] drie personen vullen het rijtje aan van Jan Baptist van Helmont en Antonie van Leeuwenhoek. Het zijn eveneens Belgen/Nederlanders die verdienen beroemd te zijn […]
Reactie door Frans Wetzels - 9 januari 2014 om 13:42
Jan Baptist van Helmont komt diverse keren voor in het werk van Jacob Campo Weyerman (1677-1747). Soms voegt hij aan zijn naam toe: Heer van Merode, Rooyenburg, Oirschot en Pellines. Zij die geloof hechten aan de boeken van deze geleerde alchimist noemt hij Helmontianen.
Reactie door van Helmont Martine - 11 januari 2017 om 11:27
Ik ben trots op mijn voorouder !
Reactie door Geert Muylaert - 21 augustus 2010 om 14:20
Dit is voor mij een “nobele onbekende”.